- Η λέξη «βασιλικός», προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «βασιλεύς», που σημαίνει «βασιλιάς». Το όνομα αυτό αποδόθηκε στο φυτό προς τιμή του Βασιλέα Ιησού Χριστού, γιατί σύμφωνα με το θρύλο ο βασιλικός φύτρωσε στο Τίμιο Ξύλο και έτσι η Αγία Ελένη –μητέρα του πρώτου βασιλιά του Βυζαντίου Μεγάλου Κωνσταντίνου- κατάφερε να αναγνωρίσει τον σταυρό του Χριστού από τους άλλους δύο των ληστών.
- Στην αρχαία Ελλάδα ωστόσο, είχαν ταυτίσει τον βασιλικό με το θάνατο γιατί εκεί φώλιαζαν σκορπιοί. Τον βασιλικό πιθανότατα έφερε στην Ελλάδα ο Μέγας Αλέξανδρος από την Ινδία.
- Στην Ινδία πήρε το όνομα του από την κόρη Τούλσι που το όνομα της σημαίνει Βασιλικός, η οποία μεταμορφώθηκε σε αυτό το φυτό για να γλυτώσει από τον Θεό Βισνού, ο οποίος ήταν ερωτευμένος μαζί της. Μέχρι και σήμερα στην Ινδία, ο βασιλικός θεωρείται ιερό φυτό.
- Στην Αίγυπτο χρησιμοποιήθηκε ως πρώτη ύλη για το βαλσάμωμα των νεκρών Φαραώ.
- Στην Ρώμη ήταν το σύμβολο των ερωτευμένων.
- Στη νεώτερη Ελλάδα ο βασιλικός χρησιμοποιήθηκε σε αρκετά τραγούδια ως φυτό εξύμνησης του έρωτα.